طراحی الگوی اعتبارسنجی و تضمین کیفیت برای نظام آموزش عالی ایران به شیوه‌ی نظریه‌ی زمینه‌ای

هدف اصلی این پژوهش واکاوی درک کنشگران اجتماع علمی از الگوی اعتبارسنجی نظام آموزش عالی کشور و طراحی الگوی اعتبارسنجی مناسب است. این پژوهش، ازنظر هدف، از نوع پژوهش­های توسعه­ای و به لحاظ روش،مبتنی بر نظریه زمینه­ایاست.بر اساس این روش، تلاش محققان بر آن بوده است تا به معانی، دیدگاه­ها و سازوکارهای ذهنی کنشگران آموزش عالی پی برده شوند. چهار ابزار اصلی گردآوری داده‌های این پژوهش مصاحبه، مشاهده، یادداشت­برداری و مرور اسناد بوده است. بر اساس روش‌شناسی زمینه‌ای، و با بررسی داده­های به‌دست‌آمده در مرحله­ی اول کدگذاری باز، 2027 مفهوم به دست آمد. داده­های مرحله­ی دوم کدگذاری باز، در قالب 1262 مفهوم و 157 مقوله­ی عمده طبقه­بندی شدند. در مرحله کدگذاری محوری، 25 مقوله هسته­ای تعیین شدند. در مرحله­ی کدگذاری انتخابی 25 مقوله­ی هسته­ای به سطح انتزاعی بالاتر ارتقاء داده شد و برحسب ویژگی­های شرایطی، تعاملی/فرایندی و پیامدی طبقه­بندی شد. در پایان، مقوله­ی گفتمان کیفیت، بیم و امید، را به‌عنوان اصلی­ترین و نهایی­ترین مقوله­ی هسته­ای انتخاب و بسط داده شدند. این پژوهش نشان می‌دهد، کیفیت مفهومی پیچیده و چندبعدی است. بر این پایه، توجه چندجانبه و کلی‌گرا نسبت به اعتبارسنجی و تضمین کیفیت نظام آموزش عالی ایران و دوری از نگاه جزیره­ای و جزء­گرا لازم است.